De echte Marcel Tank Top van Roanne in Zwitserland met Encore!
Verwarm Marcel!
Eenvoudig.
Dat is het bijvoeglijk naamwoord dat de modewereld aan de mouwloze top verbindt. Een spijkerbroek? Met een eenvoudige mouwloze top. Een lange gekke tule jurk? Met een eenvoudige mouwloze top. Het basisstuk vestigt zich in de garderobe met een cruciale functie: in de schijnwerpers zetten. Als een blanco pagina die, door contrast, onthult wat er moet blijven hangen in een silhouet. De winnaar van deze vormgeving is het lichaam, die grote mal. De biceps en trapezius van de rapper 50 Cent – om maar iemand te noemen – komen nooit zo krachtig naar voren als ingekaderd door deze afwezigheid van mouwen.
Als de mouwloze top zo in trek is, komt dat omdat hij past in een lijn van tijdloze kledingstukken, die nu zo gewaardeerd worden, in tegenstelling tot vluchtige en luxueuze mode. Sterke stukken die de tijd doorstaan, die met alles combineren. Stukken die zo goed ontworpen zijn dat je ze zou moeten uitvinden als de eerste mechanische breimachines die gespecialiseerd zijn in breigoed ervoor niet eind 19e eeuw in Frankrijk en Engeland verantwoordelijk voor waren geweest. Zoals de naam aangeeft, is de mouwloze top geboren uit de havenekonomie, met de noodzaak om de kleding van arbeiders die zwoegen om (te lossen...) cargo's van boten te ontlasten, in Londen of Marseille te verlichten. Het moest
een luchtige kleding zijn, die zweet absorbeert en vooral een strakke pasvorm heeft, die niet in de tandwielen van een machine kan komen.
Van marktkramers tot Hollywood-sterren:
Sinds bijna een eeuw produceren circulaire breimachines naadloze sokken en kousen. Deze techniek werd aangepast om mouwloze tops te produceren. De echte zijn gebreid met de zogenaamde richelieu-steek, met strakke ribbels aan de zijkanten, breder aan de voorkant, wat grote elasticiteit aan het katoenen kledingstuk biedt, ver voor de uitvinding van lycra. In Parijs hebben de sterke mannen van Les Halles, de mannen die de kratten met levensmiddelen in deze geweldige centrale markten verplaatsen, hun trui mouwen afgesneden. Een breier uit Roanne, Marcel Eisenberg, reproduceerde dit idee snel en de nieuwe outfit werd "marcel" genoemd, naar hem.
Dit ondergoed, herschikt als werkkleding, is het symbool van de arbeidersklasse, hardwerkend en noodzakelijk. In een tijd waarin de industrialisering de handarbeiders beroofde van de zin van hun werk, kwam de mouwloze top naar voren om de mannelijke lichamen te benadrukken, ze aan blikken te bloot te stellen in al hun wilde kracht en hun onmacht tegenover machines. Dit beeld is gekoppeld aan Hollywood: gedreven door testosteron, met spierspanning en zweet, markeert de mouwloze top de slechte jongen. De belichaming van deze visie blijft uiteraard Marlon Brando in A Streetcar Named Desire, in 1951. Hij speelt Stanley Kowalski, een brutale arbeider van Poolse afkomst, die zichzelf beschrijft als "common as dirt" – zo kwetsend als vuil – dat, gedreven door sociale frustratie en sensueel verlangen, alle verboden overstijgt. Een prestigieuze lijn van slechteriken in een hemd met blote armen volgt zijn voorbeeld, van Yves Montand in La Grande Illusion (1953) tot John McClane in Die Hard, met onderweg James Dean, Rambo of Robert De Niro. Een wat ouderwets Amerikaans woord blijft de mouwloze top aanduiden als "wife beater" – echtgenoot-slaan – verwijzend naar het cliché van de proletariër die zijn zenuwen op zijn vrouw afreageert.
Een hygiënischer maar niet minder gespierde visie coëxisteert echter met de brutalistische symboliek: dat is het sportonderhemd. Wrestlers en andere gewichtheffers gebruikten al mouwloze outfits om hun inspanningen goed zichtbaar te maken voor de toeschouwers. Andere disciplines sloten zich begin 20e eeuw aan, toen de geneeskunde de voordelen van beweging ontdekte. Vooral zwemmen droeg bij aan de populariteit van deze vorm van kleding, aangezien de tops geïnspireerd waren op zwemkleding. Zelfs voor dames, zoals bewezen door de Australische Fanny Durack, die in juli 1912 de eerste olympische medaillewinnares in Stockholm was. Vrijheid van armen, lichamen, ideeën.
We moeten wachten tot het einde van de Grote Oorlog voordat de mouwloze top zich in de damesgarderobes nestelt. Met de aspiratie naar een meer emancipeerd leven laten de "Flappers" de korsetten achterwege en dragen kortere rokken, vaak een vervaagde taille en broek. De mouwloze top draagt bij aan deze vrijheid van lichamen, maar het vergt moed om het te dragen, zoals René Perle, de muze van de fotograaf Jacques Henri Lartigue, met haar vrije en zware borsten onder deze stof dat niets verbergt, doordrenkt met mannelijke arbeid. Later, in de jaren 1960, was de mouwloze top aanwezig in alle androgene spellen, terwijl de grenzen vervaagden: de hypermasculiniteit werd opnieuw geïnterpreteerd in een kwetsbare versie, een beetje mislukte jongen op de kleine borsten van een Jane Birkin, bijvoorbeeld. Of als een exhibitionistische flamboyantie, een basisingrediënt van de gay esthetiek.
Sindsdien blijft de mouwloze top spelen met de transgressie van de registers: het is lingerie, maar het wordt meteen alleen gedragen. Het is maagdelijk, maar verbergt zijn spel goed. Het is mannelijk en brutaal, maar het geeft een ontwapenende charme aan degenen die het dragen. Het is traditioneel arbeidersgerelateerd, maar het leeft 's nachts, op de maat van alle muziek. Isabelle Crampes, gepassioneerd door de modegeschiedenis, heeft zich net ondergedompeld in deze beweeglijke symboliek, als algemene curator van de tentoonstelling "Mode Modellen" (tot 6 december in het Musée des civilisations de l'Europe et de la Méditerranée in Marseille). De mouwloze top wordt daar gepresenteerd, naast espadrilles, kilts, werkkleding en jogging. "Ik was gefascineerd om in de archieven te duiken," zegt ze. "Elk beeld van een gevonden mouwloze top was als een steen die de Kleine Duim van de geschiedenis zou hebben achtergelaten om ons te laten begrijpen wie we zijn. Dit kledingstuk is in 150 jaar tijd niet veranderd, en het heeft ons duizend keer gevangen, duizend keer bevrijd. In zijn pure wit onthult het de mensheid."
De mouwloze top overstijgt de tijden en de modes met opgeheven kin, met de elegantie van zijn historische bagage. In de huidige zoektocht naar authenticiteit bieden meerdere merken een traditionele productie aan: de Franse Eminence, de Zwitserse Zimmerli, maar ook kleine hippe bedrijven die inzetten op lokale productie, zoals het bedrijf Etablissement Marcel in Roanne, dat de legende van
Gemaakt in Frankrijk
Betaling
Verzending
