De tanktop, het verhaal van een kledingrevolutie - Marie Claire

Lang beschouwd als een populair en vervolgens macho attribuut, heeft de marcel nu een queer en feministische uitstraling. Veel merken maken er een vaandel van de nieuwe seksuele revolutie van, waar lichamen zich onthullen, met trots en durf het vrouwelijke en het mannelijke mixend.

Weinig kledingstukken uitstralen zoveel fantasieën. De marcel is er één van. Uitgevonden in de 19de eeuw door Marcel Eisenberg, eigenaar van de bonneterie Marcel, in Roanne, kleedde dit hemd eerst arbeiders en boeren, omdat het bijzonder geschikt is voor fysiek werk. "Aanvankelijk is het een mannenondergoed dat niet bedoeld is om getoond te worden. Het is een kledingstuk dat warm houdt en gemakkelijk te wassen is", herinnert modehistorica Sophie Lemahieu zich.

"De marcel is een heteroseksuele basis die veel stereotypen uitstraalt." - Virgil Lamette en Arthur Ballorin

Het wordt overigens vaak onder een overhemd gedragen, de karikatuur van de Fransman met een baret op zijn hoofd. Maar de marcel verlaat geleidelijk deze eerste functie om zich duurzaam in onze garderobe te vestigen.

"In de jaren '50 werd de marcel juist uitdagend omdat hij niet bedoeld was om in het openbaar gedragen te worden", voegt Sophie Lemahieu toe. Dit is de eerste verschuiving, waarbij de marcel van de status van ondergoed naar kleding gaat, net als een t-shirt. Het wordt zelfs sexy dankzij acteurs die het in vele films dragen, zoals Marlon Brando in Een Tram waarmee je Verlangen kunt Leiden.

De geschiedenis van de marcel eindigt daar niet, in de jaren '80 wordt dit kledingstuk het ultieme macho en viriele attribuut.

"Het straalt het cliché van ultra-masculiniteit uit, het wordt gebruikt om gespierde armen te tonen. We hebben allemaal het beeld van Sylvester Stallone in Rambo in ons hoofd", vervolgt Sophie Lemahieu.

Of die van de maatjes Archie Andrews en Jughead Jones in de Amerikaanse serie Riverdale.

De marcel, symbool van een seksuele revolutie

Pas recentelijk heeft de marcel zich genesteld in de garderobe van vrouwen en LGBTQI+.

"Vandaag de dag is er een herovering van het lichaam en de marcel dient om een boodschap over te brengen. Het draagt bij aan een bepaalde seksuele bevrijding die wordt opgeëist door de queer gemeenschap, die een macho attribuut ter eigen machtiging aanneemt. Het is een van de weinige kledingstukken die mannen in staat stelt hun lichaam zoveel te onthullen. Het is een vrij banaal kledingstuk dat toch een sterk symbool van contre-cultuur wordt," legt Sophie Lemahieu uit.

Een mening die de medeoprichters van het betrokken collectief Ballorin delen. "Voor ons moet kleding het lichaam benadrukken. We hebben een echte militante wil om LGBTQI+ mensen gedurfde kleding te bieden om hun creativiteit te uiten. En de marcel was een soort vanzelfsprekende keuze," verklaren de medeoprichters Virgil Lamette en Arthur Ballorin.

Ze vervolgen: "de marcel is een heteroseksuele basis die veel stereotypen uitstraalt, voornamelijk van macho mannen die we terugvinden in de populaire Hollywoodcultuur. Voor de queer gemeenschap is het zowel interessant als afschuwelijk, er is een ambivalentie bij dit kledingstuk die ons zowel aantrekt als complex maakt. Want er ligt veel druk op de lichamen van homoseksuele mannen".

"Met de marcel zijn mannen meer bereid hun lichaam te onthullen, met trots."- Virgil Lamette en Arthur Ballorin.

Sinds enkele jaren grijpen veel merken dit basisstuk aan om het te transformeren, opnieuw te bewerken en het een veel sterkere, zelfbewuste en seksuele uitstraling te geven. Het Ballorin-collectief heeft samengewerkt met het Franse merk Les Tricots de Marcel, een echte instelling in de vervaardiging van dit historische kledingstuk.

Als Ballorin een speciaal logo heeft bedacht om deze samenwerking te illustreren, is de snit traditioneel gebleven. "We wilden de iconische marcel behouden, en het is een van de meest succesvolle stukken van onze collectie", zeggen de medeoprichters. Dit bewijst dat dit kledingstuk een must-have in de garderobe is geworden. "Met de marcel zijn mannen meer bereid hun lichaam te onthullen, met trots, het symboliseert deze nieuwe seksuele revolutie van de queer gemeenschap. Het maakt snits mogelijk die we nooit eerder in de mannelijke garderobe zouden hebben gevonden. Het is een nieuwe vorm van betrokkenheid", denken Virgil Lamette en Arthur Ballorin.

Geen genderneutraal kledingstuk

Aan de andere kant, Kingsley Gbadegesin, een jonge ontwerper gevestigd in Brooklyn, herontwerpt ook een nieuw imaginaire rond het debardeur. Hij definieert zichzelf als "een ontwerper die werkt om de bevrijding van de zwarte gemeenschap, de queer gemeenschap en gemarginaliseerde mensen te bevorderen".

Via zijn label K.ngsley, biedt hij debardeurs aan met bewerkte uitsparingen, asymmetrische bandjes en sexy snits.

"Ik draag veel debardeurs en ik koop ze meestal in de vrouwenafdeling", legt Kingsley Gbadegesin uit in Vogue US.

"In de jaren 60 was de marcel feministisch. Vrouwen droegen het zonder beha, zoals Jane Birkin." - Sophie Lemahieu

"Feminiteit kent geen grenzen. Ook al lijk ik misschien op een cisgender zwarte man, geloof me, op het moment dat ik mijn mond opendoe, denken jullie: "Oh, ze is een van ons", zegt hij lachend.

Aan de andere kant van de oceaan biedt het Franse merk Omear ook een genderneutraal marcel aan. "De mannelijke en vrouwelijke codes hebben vandaag de dag niet echt meer hun plaats in de mode. Er is een verlangen om zich te bevrijden van de dictaten," schat Kim Nigay, de oprichter van het merk.

Is de marcel een feministisch kledingstuk?

Geprezen door vrouwen, mannen of niet-binaire mensen, bevrijdt de marcel nu de lichamen. Behalve misschien voor vrouwen die nog steeds te vaak slachtoffers zijn van bodyshaming.

"In de jaren 60 was de marcel feministisch. Vrouwen droegen het zonder beha, zoals Jane Birkin," herinnert Sophie Lemahieu zich. Helaas ondervinden sommige vandaag de dag beledigingen voor "het durven" hun tepels onder